Tân Mão con mèo, Quý Tỵ con rắn
Trần Vàng Sao. Tôi nhớ mình đã đọc ở đâu đó câu chuyện Bồ Đề Đạt Ma lặng lẽ rời bỏ triều đình, Ngài đến chùa Thiếu Lâm quay mặt vào vách, 9 năm nhìn vách đá tĩnh lặng không nói một lời. Trần Vàng Sao cũng đã có lúc lên núi tìm vàng.
Nhìn tháng ngày ghi dưới tranh, tôi thấy năm 2013 này anh đã vẽ nhiều bức tranh. Đối với tôi, lạ lùng hơn là ngoài thơ, anh còn ham mê vẽ tranh bằng bút chì, mực xạ, có khi cả bột màu. Bồ Đề Đạt Ma và bài tới, thoạt đầu mình chép, dần dà mình bóc tách một số họa tiết rồi bố cục theo ý riêng, thành cái chất mình.
Mình vẽ chơi mà. Vẽ để chơi. Ngô Minh. Anh vẽ tranh vào sau các tờ lịch cũ. Chị chạy chợ, khi thì bán cháo bánh canh, cơm hến, khi thì cùng chồng đi bán bánh mì, nước đái khát mỗi khi có trận bóng đá trong sân Tự Do. Lương hưu anh qua bao lăm lần tăng, Bây giờ được 1,6 triệu đồng. Anh đã vào tuổi 74, nhưng vẫn say thơ, say vẽ. Nghệ thuật để chơi mới khó, chứ loại nghệ thuật để bảo ban ai đó thì quá dễ.
Đó là sự bình đẳng cho mọi người. Vẽ thánh sư Đạt ma để rèn đúc chữ TÂM, như là một sự "văn ôn võ luyện". Tôi nhìn khắp nhà anh, không có giá vẽ nào.
Điều đó chẳng mấy cứu giúp gì. Với bản thân mình, thích nhất vẫn là vẽ sư tổ Đạt Ma. Hiện thời thì hai anh chị đã thư thả hơn. Cũng bổ ích đấy chứ. Anh có thể vẽ trầm không nhìn hàng chục bức giống nhau giống hệt. Tôi hỏi "thế anh vẽ ở đâu". Mình thích chi vẽ nấy.
Tôi hỏi :"Anh thường vẽ về đề tài nào?"
Nghệ thuật Trần Vàng Sao là nghệ thuật để chơi. Vẽ để mỗi ngày soi mình vào đó. Mọi điều mà vị Phật có thể làm là đánh thức bạn dậy.
Ngồi chồm hỗm mà vẽ. Có những bức mình chép, có những bức mình thêm thắt ít nhiều.
Chum hum mà vẽ. Anh bảo vẽ dưới nền nhà. Trần Vàng Sao nhìn tôi như nhìn một cậu học sinh, cười : - Nếu có một ông Phật tốt nhất trên đời để cho mình theo, đó là Bồ phản chiếu Ma.
Những bức tranh vẽ sư tổ Đạt Ma của anh sắc sảo không kém gì tranh trong sách Phật, hơn nữa dưới ngòi cọ Nguyễn Đính, sư tổ Đạt Ma có vẻ phong trần hơn, không đạo mạo như trong sách Phật mà tôi đã được xem.
Thơ thì anh ký bút danh Trần Vàng Sao, nhưng tranh thì anh ký tên thật: Nguyễn Đính. Tranh treo khắp nơi. Kỷ Sửu con trâu. Tôi hỏi:"- Sao bác không là Phật tử, song mê say vẽ nhiều Bồ Đề Đạt Ma đến vậy ?". Khi bạn đánh thức ai đó dậy, bạn đã làm việc phục vụ vĩ đại cho nhân loại, bởi Chư Phật không cứu chư Phật.
Các năm âm lịch, mình vẽ con Giáp để treo chơi Tết cho vui. Đối với Bồ phản chiếu Ma, mọi người đều là chư Phật. Vài tháng đói vàng mắt mà vàng chẳng thấy đâu. Bìa và một số trang ruột sách hợp tuyển truyện cười của Hoàng Thiếu Phủ (NXB Trẻ, 1995) sử dụng tranh mình vẽ lại bộ bài tới đấy. Hai tác phẩm hội họa của thi sĩ Trần Vàng Sao. Sự lặng yên ấy như là sự nghĩ ngợi cuộc thế đã không một ai có thể hiểu nổi con người của Bồ phản chiếu Ma.
Hay 10 bức tranh chăn trâu mình chép từ Thập mục ngưu đồ trong sách Thiền. Anh cười: - Họa sĩ họa siếc chi mà đề tài.
Bồ Đề Đạt Ma lại nói: "Chư Phật không cứu chư Phật". Mậu Tý thì con chuột.
