Một lần vừa đóng mộc
Tôi vẫn nợ anh một lời cảm ơn mà không biết nói vào lúc nào nữa. Khi tốt ngiệp phổ thông thi đại học trượt tôi trở về nhà với cái cày. Châm chích những thói xấu ở quanh thôn ấp rồi gửi cho báo. Nếu họ biết.
Mỗi lần như thế. Là lý lịch có vết đen. Anh mừng ra mặt. Dễ bị gây khó khăn! Tôi làm theo anh. Nhìn sang tôi. Hình ảnh độc nhất của anh để lại chỉ là cái dáng thấp. Đóng dấu bằng mực dầu đen. Dân cày là thế. Hôm nhận được giấy báo trúng tuyển vào trường Văn hóa nghệ thuật Việt Bắc. Thu xếp được thời gian định đến thăm thì cô em gái bảo: Bác Chí mất 2 năm nay rồi. Nói nhanh: Làm hồ sơ lý lịch rồi đưa đây anh chứng nhận cho mà đi.
Bài và ảnh: Đỗ Đức (họa sĩ) Thể thao & Văn hóa. Đánh vật với đất ruộng. Đánh lươn. Anh chú ý bài thơ biếm. Tôi chả biết nói gì. Tôi thầm hàm ơn anh. Nhưng chả biết nói gì. Tôi trình anh tờ giấy báo đỗ. Giờ anh mới biết à. Ngày ngày theo đuôi trâu. Bộ mặt anh rất thư giãn: Đi đi. Tạo cho anh có cái tên kép “Chí lùn” để khỏi lẫn với vài ông chí choét khác.
Nhận công tác. Hôm nhớ ra anh Chí. Ra trường. Tối về đi ngủ gót chân còn dính bùn.
Đôi khi cũng được in. Buổi áp con dấu công nhận vào hồ sơ cho tôi đi học. Bắt cua bắt ếch.
Thỉnh thoảng tôi làm thơ con cóc. Mấy năm bom đạn liên miên. Đừng có nói gì với ai đấy. Được nhận báo biếu và nhuận bút. Đến bữa nay trong đầu tôi vẫn thấp thỏm nhớ anh Chí mỗi khi nhìn về quê hương. Sau hai năm sửa sai hạ xuống trung nông nhưng cái án phú nông vẫn chưa tẩy hết trong đầu mấy ông ở xã. Vn) - Mấy chục năm qua rồi. Như để đối chiếu xem tên có đúng là tên của cái thằng đứng trước mặt anh không.
Tài như chú ở quê cũng phí. Triện làm bằng gỗ thừng mực - là người trong số dân thiên di lên đó. Nhớ nghe không.
Gọi là thơ phê bình. Lại bắt đầu làm quen với đủ thứ việc nhà nông: đan lát. Suốt ngày mò mẫm trên đồng. Anh người Hà Nam lên khai thác phá rậm vào những năm 1960. Bức tranh vui có in tên tôi với cặp mắt tò mò.
Câu cá. Tôi láng máng biết rằng trong giảm tô cải cách. Khi có những chiến dịch di dân từng làng từ miền xuôi lên miền núi. Anh bảo: Chú mày vậy mà có tài. Mỗi lần bưu điện gửi đến cho cái giấy lĩnh tiền thì phải lóc cóc lên gặp anh Chí xin anh ký và đóng cho con triện chứng nhận để xuống bưu điện nhận nhuận bút.
(Thethaovanho. Mỗi lần có việc đảo qua nhà chỉ giây lát. Thuộc tầng lớp bóc lột.
